Thêm trẻ tử vong vì đuối nước do cấp cứu ban đầu sai cách
Nguồn: Bệnh viện Nhi Trung ương
07/07/2023 tuần vừa qua, Bệnh viện Nhi Trung ương đã tiếp nhận 3 ca đuối nước nguy kịch, trong đó có 2 trẻ tử vong. Dù đã được các cơ quan chuyên môn và truyền thông cảnh báo nhiều, nhưng tình trạng sơ cấp cứu ban đầu sai cách bằng dốc ngược nạn nhân đuối nước chạy vẫn xảy ra.
Ngày 1/7, trẻ nam (8 tuổi, Bắc Giang) đi chơi với 2 trẻ (9 tuổi và 12 tuổi) và bị ngã xuống ao thả cá. Một lúc sau trẻ mới được vớt lên, người cấp cứu không rõ trẻ có ngừng thở ngừng tim không chỉ biết trẻ tím tái, anh và mọi người lập tức vác chạy, thời gian mất khoảng 10 phút. Sau đó, trẻ được chuyển đến bệnh viện huyện trong tình trạng hôn mê, tím tái, thở ngáp, được đặt nội khí quản chuyển đến bệnh viện đa khoa tỉnh rồi chuyển lên Bệnh viện Nhi Trung ương. Tại Bệnh viện Nhi Trung ương trẻ hôn mê, suy hô hấp, suy tuần hoàn. Trẻ đuợc các bác sĩ Khoa Điều trị tích cực Nội khoa điều trị thở máy, ổn định huyết động, kháng sinh, sử dụng biện pháp hạ thân nhiệt chủ động để bảo vệ não. Sau 5 ngày điều trị trẻ tỉnh hơn, tự thở, hô hấp và huyết động ổn định. Tuy nhiên trẻ vẫn cần được điều trị và theo dõi lâu dài về những di chứng thần kinh do thời gian thiếu oxy não kéo dài sau đuối nước vì không được xử lý sơ cấp cứu ban đầu đúng cách.
Đau lòng hơn là trường hợp trẻ nam 5 tuổi, Hải Dương, tai nạn đuối nước tại bể bơi resort khi gia đình đi du lịch do một chút sơ ý để trẻ ở ngoài tầm mắt của người lớn. Khi được vớt lên, tuy trẻ đã trong tình trạng tím tái, không thở, nhưng thay bằng được thổi ngạt và ép tim ngay, trẻ lại vẫn được vác dốc ngược chạy quanh trong vài phút rồi trẻ mới được sơ cấp cứu. Thời gian trẻ có tim trở lại từ lúc được cấp cứu đến khi vào cơ sở y tế ban đầu khoảng 30 phút, sau đó trẻ được chuyển đến Bệnh viện Nhi Trung ương. Khi vào đến Khoa Điều trị tích cực Nội khoa, trẻ trong tình trạng nguy kịch, hôn mê sâu, đồng tử giãn. Rất tiếc, trẻ đã tử vong sau một ngày vào viện dù đã được áp dụng các biện pháp hồi sức tích cực. Nguyên nhân tử vong là do tình trạng tổn thương não không hồi phục, suy đa cơ quan do tình trạng thiếu ô xy kéo dài Sơ cấp cứu ban đầu đúng cách – cơ hội sống cho trẻ đuối nước
Thời gian chịu đựng thiếu oxy của não tối đa chỉ khoảng từ 4-5 phút, nếu quá thời gian này sẽ dẫn tới tổn thương não không hồi phục, gây tử vong hoặc di chứng thần kinh. Vì thế, khi thấy một trẻ bị đuối nước không tỉnh, không thở, ngừng tim thì cần phải hồi sức tim phổi (thổi ngạt, ép tim) ngay vì đây là thời điểm vàng để cứu sống trẻ. Hà hơi thổi ngạt cho trẻ Ép tim ngoài lồng ngực.
Sơ cấp cứu ban đầu đúng cách – cơ hội sống cho trẻ đuối nước:
– Quy trình hà hơi thổi ngạt
+ Cẩn thận đặt trẻ nằm ngửa trên mặt phẳng, cứng. Trường hợp trẻ có nguy cơ bị , nên có sự giúp sức của 2 người để di chuyển trẻ, ngăn chặn việc đầu và cổ của trẻ bị xoắn.
+ Thực hiện làm thông , cạy miệng trẻ để tìm kiếm dị vật và dùng ngón tay lấy ra. Có thể đặt một miếng đệm dưới cổ trẻ để đầu hơi ngửa ra phía sau.
+ Nâng cằm trẻ lên bằng một tay đồng thời dùng tay còn lại ấn nhẹ xuống trán của trẻ, nhìn, lắng nghe và cảm nhận hơi thở. Để tai của người cứu hộ sát miệng và mũi của trẻ, theo dõi cử động lồng ngực và cảm nhận hơi thở của trẻ bằng má xen kẻ trong quá trình cấp cứu và hô hấp nhân tạo cho trẻ em
+ Nếu không thấy trẻ tự thở thì bắt đầu hô hấp nhân tạo cho trẻ em bằng miệng của người cứu hộ, miệng ngậm chặt miệng của trẻ, đồng thời bịt kín mũi trẻ, nâng cằm và giữ đầu của trẻ hơi ngửa ra.
+ Tiến hành thổi 2 lần liên tiếp vào miệng trẻ đối với trẻ trên 8 tuổi, 1 hơi đối với trẻ dưới 8 tuổi, mỗi lần thổi khoảng 1 giây (khoảng 1 hơi/1 giây). Nếu thực hiện thao tác thổi đúng thì phải nhìn thấy ngực của trẻ phồng lên. Nếu không có không khí đi vào khi thổi, hãy điều chỉnh đầu của trẻ và thử lại.
+ Đối với trẻ dưới 8 tuổi: thực hiện thổi ngạt theo cường độ từ 20-30 lần/phút, đối với trẻ trên 8 tuổi thì thổi ngạt 15-20 lần/phút.
– Quy trình ép tim
+ Cho bé nằm thẳng trên mặt phẳng cứng và người cứu hộ quỳ gối ở một bên của trẻ, hai đầu gối song song với thân người trẻ, cách một khoảng 10cm.
+ Người cứu hộ đặt một gan bàn tay lên xương ức, ngay dưới núm vú, không được để gan bàn tay xuống tận phía cuối của xương ức của trẻ. Đặt bàn tay kia lên trán của trẻ để giữ cho đầu trẻ hơi ngửa ra .
+ Thực hiện ấn lồng ngực của trẻ xuống khoảng 4 – 5cm, sau mỗi lần ép hãy để ngực phồng trở lại hoàn toàn. Thao tác ép ngực nhanh, dứt khoát và liên tục. Ép ngực 30 lần bằng cách vừa ép vừa đếm nhanh từ 1 đến 30 thì dừng lại.
+ Trong quá trình ấn, cánh tay luôn thẳng, không được gập khuỷu ngay cả khi ấn và khi buông. Ấn liên tục, hạn chế mọi gián đoạn, không được ngưng quá 5-10 giây. Số lần ép ngực thích hợp là 100-120 lần/phút.
+ Tiếp tục thổi ngạt 2 lần nữa sao cho thấy lồng ngực trẻ căng lên là thổi đúng. Tiếp tục thực hiện quy trình hô hấp nhân tạo cho trẻ em (ép ngực 30 lần xen kẻ thổi ngạt 2 lần, sau đó lặp lại) trong khoảng 2 phút.
+ Nếu xe cấp cứu vẫn chưa đến tiếp tục các bước hô hấp nhân tạo cho trẻ em (30 lần ép ngực, 2 lần thổi ngạt) cho đến khi trẻ hồi phục hay đến khi có người trợ giúp đến.
+ Nếu trẻ bắt đầu có dấu hiệu tự thở được thì ngừng lại, để trẻ nằm nghỉ và theo dõi nhịp thở của trẻ.